Celem strategicznym przedsięwzięcia pt.: „Ochrona mozaiki siedlisk rzadkich gatunków roślin i zwierząt w Kampinoskim Parku Narodowym” - POIS.02.04.00-00-0146/16-00 jest zachowanie i poprawa stanu siedlisk i gatunków związanych z mozaiką ekosystemów powstałą wskutek wielowiekowej, ekstensywnej działalności człowieka w pasach bagiennych Puszczy Kampinoskiej objętej ochroną zarówno w formie parku narodowego, obszaru Natura 2000, jak i będącej rezerwatem biosfery w programie UNESCO M&B.
Wyznaczone cele szczegółowe to:
1) ochrona kompleksów łąkowych składających się łąk świeżych, wilgotnych, szuwarów, muraw, w tym siedlisk przyrodniczych Natura 2000 i gatunków z nimi związanych,
2) ochrona ekotonów na granicy ekosystemów łąkowych i leśnych (okrajków i oszyjków) oraz remiz w formie śródpolnych kęp zakrzaczeń i zadrzewień,
3) przeciwdziałanie fragmentacji siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, obejmujące zarówno ekosystemy leśne (np. grądy, łęgi), nieleśne (łąki, szuwary, murawy, zbiorniki wodne) oraz miejsca występowania (stanowiska) rzadkich gatunków, np. piwniczki dla nietoperzy.
Przedmiotem ochrony projektu będą siedliska i gatunki ptaków związane z mozaiką siedlisk nieleśnych oraz terenami otwartymi, które na skutek zmian zachodzących w rolnictwie mają ograniczony dostęp do miejsc gniazdowych i żerowisk.
Dzięki realizacji zabiegów ochronnych (w tym na gruntach wykupionych a ramach niniejszego projektu) możliwe będzie zachowanie i poprawa stanu następujących siedlisk przyrodniczych i gatunków: muraw ciepłolubnych, łąk świeżych rajgrasowych, łęgów olszowo-jesionowych, grądów subkontynentalnych, bociana czarnego, błotniaka stawowego, orlika krzykliwego, gąsiorka, jarzębatki, lerki, zalotki większej i mopka.
W ramach niniejszego projektu planujemy następujące działania główne:
- objęcie koszeniem fragmentów łąk i muraw, które zostaną wykupione w ramach projektu, bądź niedawno zostały wykupione na powierzchni 100 ha,
- odkrzaczanie na powierzchni 5 ha,
- usuwanie gatunków obcych, zarówno drzewiastych, krzewiastych i zielnych na łącznej powierzchni 25 ha,
- ochronę i tworzenie remiz poprzez pozostawianie kęp zakrzaczeń w kompleksach łąkowych, dosadzanie drzew i krzewów, w tym owocowych, szpalerów wierzb, renaturyzacja gruntów po gospodarstwach rolniczych na powierzchni zredukowanej 10 ha,
- ochronę i dostosowanie piwniczek pozostałych po wykupionych gospodarstwach, jako miejsc występowania nietoperzy (planowo 5 piwniczek),
- monitoring zbiorowisk łąkowych i murawowych oraz cenzus błotniaków,
- wykup na cele ochrony przyrody 70 ha gruntów (spośród ok. 400 ha zgłoszonych do Parku do wykupu), przeprowadzenie na nich inwentaryzacji przyrodniczej (pod kątem roślinności, flory, ptaków, porostów), rozbiórki zabudowań i szamb (10 gospodarstw), uprzątnięcie śmieci i wdrożenie działań ochronnych zgodnie z potrzebami zinwentaryzowanych obiektów, elementów przyrodniczych i przedmiotów ochrony,
- działania informacyjne o prowadzonych działaniach i promocja działań wśród lokalnej społeczności, władz samorządowych, młodzieży szkolnej, itp.
- zakup sprzętu niezbędnego do wykonywania i nadzorowania realizowanych działań ochronnych (samochód, ortofotomapa, sprzęt komputerowy, itp.).
Razem planuje się przeprowadzić i zrealizować 33 zadania. Zdecydowana większość planowanych działań ochronnych jest komplementarna do wcześniej prowadzonych na terenie Parku. Ich kontynuacja jest niezwykle istotna by utrzymać efekty uzyskane we wcześniejszych projektach, a także by rozszerzyć sprawdzone działania na nowo nabywane grunty.
Wartość projektu wynosi 11 468 401,00 zł (100% wydatki kwalifikowalne). Środki unijne stanowią 85% wartości przedsięwzięcia (9 748 140,85 zł), pozostałe 15% (1 720 260,15 zł) to środki krajowe.